Türkiye'de sosyal devlet anlayışının bir yansıması olarak, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yürütülen engelli aylığı programı, ihtiyaç sahibi engelli vatandaşlara önemli bir destek sunuyor. Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan gelir elde etmeyen ve maddi yardıma muhtaç olan engelliler için tasarlanan bu yardım, onların temel yaşam giderlerine katkı sağlıyor. Yeni yılda da devam eden bu uygulama, belirlenen şartları taşıyan binlerce vatandaşa düzenli bir gelir imkanı tanıyor. Başvuru süreci, hem fiziksel müracaat hem de online platformlar üzerinden gerçekleştirilebiliyor, bu da erişilebilirliği artırıyor.
Engelli Aylığı İçin Aranan Temel Nitelikler
Engelli aylığı desteğinden yararlanmak isteyen bireylerin Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından belirlenen bazı koşulları sağlaması gerekiyor. Bu koşulların başında, başvuru sahibinin 18 yaşını doldurmuş olması geliyor. İkinci önemli kriter, yetkili bir sağlık kurumundan alınmış ve engellilik oranının en az yüzde 40 olduğunu gösteren geçerli bir sağlık kurulu raporuna sahip olmaktır. Ayrıca, başvuru sahibinin SGK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı gibi herhangi bir kurumdan düzenli bir gelir veya aylık almıyor olması şarttır. Bu temel niteliklere ek olarak, hane gelir durumu da değerlendirmeye alınıyor.
Hane Geliri Kriteri ve Ödeme Basamakları
Engelli aylığına hak kazanabilmek için sadece bireysel durum değil, hanenin genel ekonomik durumu da göz önünde bulunduruluyor. Hanede kişi başına düşen ortalama aylık gelirin, net asgari ücretin üçte birinden (2025 projeksiyonuna göre 7 bin 368 TL) az olması gerekiyor. Bu gelir kriterini ve diğer şartları sağlayan engelli vatandaşlara, sahip oldukları engellilik oranına göre kademeli bir ödeme yapılıyor. Sağlık raporunda yüzde 40 ile yüzde 69 arası engelli olduğu belirtilen kişilere aylık 3 bin 723 TL ödeme yapılırken, engellilik oranı yüzde 70 ve üzerinde olanlar için bu miktar aylık 5 bin 584 TL'ye yükseliyor.
Başvuru Kanalları: SYDV ve E-Devlet Üzerinden İşlemler
Engelli aylığına müracaat etmek isteyen vatandaşlar için çeşitli başvuru yolları bulunuyor. Başvurular, ikamet edilen yerdeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına (SYDV) şahsen yapılabileceği gibi, dijital ortamın kolaylıklarından yararlanılarak e-Devlet Kapısı üzerinden de gerçekleştirilebiliyor. E-Devlet sisteminde yer alan "Engelli Aylığı Başvurusu" hizmeti aracılığıyla online form doldurularak başvuru tamamlanabilir. Başvuru için kimlik bilgileri ve engelli sağlık kurulu raporu esas alınıyor. Özellikle 20 Şubat 2020 tarihinden sonra alınan elektronik raporlar, sistemden otomatik olarak çekildiği için belge ibraz etme zorunluluğunu ortadan kaldırıyor.
Rapor Geçerliliği, Vasi Başvurusu ve Ödemeler
Başvuru sırasında sunulan veya sistemde bulunan engelli sağlık kurulu raporunun güncel ve geçerli olması önem taşıyor. 20 Şubat 2020'den sonra alınan raporlar için ek belge istenmezken, daha eski tarihli raporların durumu ayrıca değerlendiriliyor. Engelli bireyin kendisinin başvuru yapamayacak durumda olması halinde, mahkeme kararıyla atanmış vasisi veya noterden alınmış vekaletname ile yetkilendirilmiş vekili onun adına başvuru yapabilir. Başvurusu onaylanan hak sahiplerinin aylıkları, her ay düzenli olarak, genellikle ayın ilk günlerinde, belirttikleri banka hesaplarına veya PTT aracılığıyla ödeniyor. Bakanlık, ödeme tarihlerindeki olası değişiklikleri resmi kanallardan duyuruyor.
