İran'ın Stratejik İşlerden Sorumlu Cumhurbaşkanı Yardımcısı Muhammed Cevad Zarif, "Ulusal güvenliği koruma ve birlik içinde hareket etme sorumluluğuna uymadığı" yönündeki suçlamaların ardından görevinden istifa ettiğini açıkladı.
İran'ın eski Dışişleri Bakanı ve Stratejik İşlerden Sorumlu Cumhurbaşkanı Yardımcısı Muhammed Cevad Zarif, görevinden istifa ettiğini duyurdu. Sosyal medya hesabından açıklama yapan Zarif, son aylarda kendisine ve ailesine yönelik hakaret ve iftiralara maruz kaldığını belirterek, "Devlet içinde de hizmet hayatımın en zorlu dönemlerini geçirdim. Ancak halka hizmet etme umuduyla ayakta kaldım. Bu topraklara hizmet yolunda hiçbir zaman zorluklardan ve sıkıntılardan kaçmadım, şimdi de kaçmıyorum" dedi.
Dışişleri Bakanlığı döneminde olduğu gibi, şimdi de ülkenin çıkarlarını koruma mücadelesi verdiğini vurgulayan Zarif, "Hem dayatılan savaşın sona erdirilmesi hem de nükleer müzakerelerin tamamlanması sürecinde üstlendiğim rol nedeniyle sayısız hakaret ve iftiraya maruz kaldım. Ülkenin çıkarlarının zarar görmemesi için yalanlara ve çarpıtmalara karşı sessiz kaldım" diye konuştu.
Yargı Erki Başkanı Gulamhüseyin Muhsin Ejei'nin daveti üzerine kendisiyle bir görüşme gerçekleştirdiğini belirten Zarif, "Kendisi, ülkenin mevcut durumunu değerlendirerek, hükümete yönelik baskının azaltılması için üniversiteye dönmemi tavsiye etti. Ben de tereddüt etmeden bu öneriyi kabul ettim, çünkü her zaman yük olmak değil, destek olmak istedim. Umarım benim ayrılışım, halkın taleplerinin önüne konulan engeller için bir bahane olmaktan çıkar ve hükümetin başarısının önündeki engelleri azaltır" ifadelerini kullandı.
Zarif'in istifa mektubunu Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'a sunduğu belirtildi.
Zarif kimdir
Eski Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani döneminde, 2013-2021 yılları arasında İran Dışişleri Bakanı olarak görev yapan Muhammed Cevad Zarif, özellikle 2015 yılında imzalanan Nükleer Anlaşmada baş müzakereci olarak kritik rol oynadı. ABD'nin anlaşmadan çekilmesi ve sonrasında artan yaptırımlar sürecinde de diplomatik çabalarını sürdürdü. Dışişleri Bakanlığı görevinden ayrıldıktan sonra akademik çalışmalarına devam eden Zarif, 2024 yılında Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan tarafından Stratejik İşlerden Sorumlu Cumhurbaşkanı Yardımcısı olarak atandı. Ancak bu görevi, İran Meclisi Ulusal Güvenlik Komisyonu'nun tepkilerine ve siyasi tartışmalara yol açtı.
Zarif'in görevden alınması talep edilmişti
Ocak ayında Zarif'in, İsviçre'nin Davos kasabasında düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu'nda (WEF) verdiği röportajda yaptığı "Tahran'ın ABD Başkanı Trump ile doğrudan nükleer müzakerelere hazır olduğu", "Hamas'ın 7 Ekim'deki Aksa Tufanı Operasyonu'nun müzakereleri baltaladığı" ve "Tahran'da birçok kadının artık başörtüsü takmadığı ve bunun yasa dışı olmasına rağmen hükümetin baskı uygulamama kararı aldığı" yönündeki açıklamaları ülkede büyük tepki toplamıştı.
Bu açıklamaların ardından İran Meclisi Ulusal Güvenlik Komisyonu, bir bildiri yayımlayarak uluslararası alanda politika belirleme ve açıklama yapma yetkisinin yalnızca Dışişleri Bakanına ait olduğunu vurgulamıştı. Açıklamada, "Dış politikaya ilişkin yetkisi olmayan kişilerin uluslararası platformlarda konuşması kabul edilemez. İran halkının cumhurbaşkanından beklentisi, yasalara aykırı şekilde Cumhurbaşkanı Yardımcısı yapılan Zarif'in görevden alınmasıdır" ifadeleri kullanılmıştı.
Zarif'in ülke içinde ulusal birlik ve beraberliği zedelediği belirtilen açıklamada, "Düşmanların İran'a yönelik saldırılarını artırdığı ve ülkemizi hedef gösterdiği bir dönemde, toplumun İran'ın yüce lideri Ayetullah Hamaney'in direktifleri doğrultusunda ulusal güvenliği koruma ve birlik içinde hareket etme sorumluluğu vardır. Bu temel ilkeye en fazla dikkat etmesi gerekenler ise yürütme organındaki hükümet yetkilileridir" denilmişti.
Çifte vatandaşlık krizi
Öte yandan, İran'da eski Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi döneminde kabul edilen ve çifte vatandaşlığı bulunan ya da çocukları çifte vatandaş olan kişilerin hükümette görev almasını yasaklayan yasa yeniden gündeme gelmiş, bu durum, çocuklarının ABD vatandaşı olması nedeniyle Zarif'i tartışmaların odağına yerleştirmişti. Zarif, Birleşmiş Milletler'de görev yaptığı dönemde çocuklarının ABD'de doğduğunu ve bu nedenle vatandaşlık aldıklarını belirterek kendisini savunmuştu. Ancak radikal muhafazakar kesimler, bunun İran'ın ulusal güvenliği açısından risk oluşturduğunu savunarak Zarif'in görevden alınmasını talep etmişti.
